Gavs kelimesi tasavvufta en çok kullanılan terimlerden biridir. Bu özel kelime aynı zamanda tasavvufta kutup anlamına da gelmektedir. Yani Gavs ne demek aynı zamanda kutup demektir. Fakat bir kutubun gavs sıfatına sahip olması söz konusu değildir. Bu kapsamda Gavs kelimesi en büyük evliya anlamına da gelmektedir.
Gavs aynı zamanda belli başlı islami konularda kendisine mücaraat edilen ve bilgi alınan en üst evliya anlamına da gelmektedir. Örneğin islam alimleri arasında yer alan Abdulkadir Geylani hazretleri de hem kutup hem de gavs sıfatına sahip olmuştur. Bu nedenle kendisi yaşadığı devirde en büyük evliya ve hatta gavs olduğundan evliyalar şahı gibi bazı ünvanlar da elde etmiştir.
Gavs Kelimesinin Anlamları
Gavs kelimesi Türk Dil Kurumuna ilk olarak Arap kültürü üzerinden giriş yapmıştır. Daha sonrasında Gavs ne demek anlamı olarak kendisinden yardım istenilen evliya ve Allah dostu gibi farklı anlamlar barındırmıştır. Kutup ise nokta ve merkez demektir. Birçok Türk sözlüklerinde ise her iki kelime farklı anlamlar içermektedir.
Tasavvufta ve Divan Edebiyatında bu kelimenin tam manasının anlaşılabilmesi açısından Kabz ve Bast terimlerinin çok iyi düzeyde anlaşılması gerekmektedir. Bast, ruhsal olarak rahatlama ve ferahlık hissedilmesi anlamına gelmektedir.
Kabz ise kulun ruhsal yönden sıkıntılar içerisinde yer alması, daralması, kendini kötü hissetmesi gibi pek çok farklı anlamlar içermektedir. Bu bakımdan kul kabz durumundayken gavs mertebesinde yer alan evliyadan manevi yönden himmet yani yardım talep edebilmektedir.
Gavs Adı Kullanımı
Gavs kelimesi özellikle en büyük islam alimlerine verilen isimdir. Evliyalar da amel ve yaşantıları bazından mertebelere ayrılmaktadır. Dolaysıyla Gavs ne demek bu terimin sıradan evliyalara verilmesi söz konusu değildir. Tasavvufta daha çok ilerlemiş olan Allah dostlarına gavs veyahut kutup gibi sıfatlar verilmektedir.
Tasavvufta Yetiş Ya Gavs Ne Demektir?
Gavs kelimesi tasavvufta büyük bir himmeti söz konusudur. Örneğin bu isimle gavs hazretlerinden yardım istenebilmektedir. Bunun için yardım isteyen kulun Gavs ne demek gavs hazretlerinin talebesi olmasına gerek yoktur.
Örneğin Abdulkadir Geylani hazretlerinden herhangi bir müslüman insan dahi himmet talep edebilmektedir. Dolaysıyla gavs kelimesi tasavvufta kullara manevi yönden yol gösterici yani rehberlik edicidir.
